Vakschool Schoonhoven viert dit jaar haar 125-jarig bestaan. Onderdeel van de festiviteiten vormt de organisatie en huisvesting van het jaarlijkse symposium van de Federation for European Education in Gemmology (FEEG). Ik ben vlak bij Schoonhoven geboren, dus het voelt allemaal erg vertrouwd aan.
Ik ben vooral IT-gerelateerde symposia gewend, en daar is het bijna altijd zo dat na afloop de presentaties en ander materiaal ruimhartig worden gedeeld en verspreid. IT is een wereld waar zaken snel veranderen, dus wat je vandaag niet openbaar maakt, is morgen verouderd en relatief waardeloos geworden. Bij gemmologie is dat toch anders, en voor mij een (kleine) cultuurschok. Daarom hier mijn impressie zoals ik de voordrachten ervaren heb.
Doordat het symposium in de vakschool zelf wordt gegeven, en niet in een conferentiecentrum, is het allemaal erg authentiek. Aan de ene kant sta je dichtbij de materie en komt alles minder afstandelijk en meer intenser over, aan de andere kant is het ook wel weer wennen aan kleine stoeltjes.
Behalve de lezingen is er een kleine edelsteenmarkt met de Schoonhovense bedrijven Birgem en Twintes. Leuk om tussen de voordrachten door even rond te kijjken.
Zaterdag
De directeur van de vakschool, Karin Voskamp, opent het symposium. Er komt vooral naar voren hoe “Happiness is Handmade” op de vakschool wordt vormgegeven. Ik vind het een erg mooi credo. Guy Lalous, president van FEEG, geeft daarna een kort overzicht van de verschillende organisaties en instellingen die samen deze federatie vormen.
Alle koraal is geen bloedkoraal
Hierna is het de beurt aan Rui de Galopim de Carvalho, onder meer vice president van de koraalcommissie van het CIBJO. Rui staat bekend om zijn oneliners waarmee de hele presentatie wordt samengevat. Ik herinner me de yell “No Metal!” bij zijn optreden voor Vereniging Gemma. Rui behandelt dit keer (uiteraard) precious corals, ofwel in goed Nederlands bloedkoraal. Zijn belangrijkste boodschap is dat we vooral het verschil tussen precious en reef coral moeten uitdragen:
Wel Rui, bij deze.
Saffieren en robijnen
Gedurende de dag zijn er drie voordrachten over Corundum, ofwel Korund, ofwel de overkoepelende edelsteensoort waar ook de saffier en robijn bij horen.
Lore Kiefert van Gübelin Gem Lab, trapt af met een korte beschrijving van de historie van behandelingen, om vervolgens de huidige situatie te bespreken. Veel informatie, even zoeken levert dit document bij de SSEF op.
Tom Stephan, scientific assistant bij de DGemG, vervolgt met zijn experimenten om het effect van verhitting op korund te testen. Na halvering van een ruwe saffier heeft hij één helft in verschillende stappen opgewarmd, afgekoeld, geanalyseerd, foto gemaakt, om vervolgens deze helft opnieuw op hogere temperatuur te brengen. Deze stenen zijn nu in gebruik bij de edelsteencursussen in Duitsland. Verrassende resultaten, en naar verluidt komt over enige tijd een publicatie in een van de vakbladen. Het veranderen van de kleur en de insluitsels wordt zo mooi inzichtelijk.
Hanco Zwaan, onder meer hoofd van het Nederlands Edelsteen Laboratorium, gaat dieper in op de geochemistry van saffieren. We kunnen de samenstelling van saffieren, en de verhouding tussen de metalen er in, nauwkeurig meten. Maar ondanks dit, blijft het in veel gevallen toch lastig om de geografische herkomst van een edelsteen te bepalen. Het blijft veelal een opinie.
Marketing
Het team van Gemewizard, Menahem Sevdermish en Guy Borenstein, laat de achtergronden van hun paradepaardje gemeprice zien. Zelf vind ik het kleursysteem van hen wel prettig, heb de app dan ook al een tijdje op de telefoon geïnstalleerd staan. Alhoewel deze presentatie duidelijk een meer commerciële achtergrond heeft, geeft het veel inzicht. Omdat gebruik gemaakt wordt van Big Data, kunnen trends worden waargenomen die anders onzichtbaar blijven. Één van de conclusies is, dat de gemmologische laboratoria over het algemeen lossere eisen stellen aan kleurdefinities, dan de markt. Daarbij zijn de Aziaten weer kritischer dan Europeanen. Ofwel: volgens de Aziaten is er veel minder duivenbloed robijn, dan dat wij Europeanen denken. Een ander feitje, millennials gaan meer voor de pastel kleuren, verzadigde kleuren zijn “unreal”. De persoonlijke voorkeur voor edelsteenkleur is dus gelijk een mooie check hoe modern je bent…
Het slotwoord op de eerste dag is voor Ya’akov Almor, Gemstone industry consultant. De toestand van de diamanthandel, inclusief het gevolg van de S en LGD woorden (Synthetic en Lab Grown Diamond), komt in korte statements ter sprake. De take-away is hier dat de interessante tijden hierover nog niet voorbij zijn. Minder dan 0.01% van de handel kan nog conflictdiamanten zijn, maar het komt nog steeds naar boven bij de discussie over LGD’s. Het verdwijnen van het monopolie van de Beers sinds 2000, en het daardoor verdwijnen van marketing budget, wordt sterk gevoeld. “Real is Rare” klinkt in mijn oren redelijk, maar ik vind die van Schoonhoven wel mooier, “Happiness is Handmade”. Maar ja, ik ben geen marketeer.
Zondag
Zondag begint met twee luchtigere presentaties. George Hamel, bekend bij velen van de vakschool, vertelt over de herkomst van het saffieren diadeem van ons koningshuis. Indrukwekkend hoe er via onderzoek op locatie is uitgevonden, wat het echte verhaal erachter is. We weten nu beter in hoeverre de Romanovs er wel, of niet mee te maken hadden.
De plenaire afsluiter is John Benjamin (“Bekend van de BBC Antiques Roadshow”). Ervaren presentator die de geschiedenis van enkele eeuwen sieradendesign in vijftig minuten weet te persen. Een ervaring om mee te maken!
Workshops
‘s Middags zijn er workshops. Ik heb die van Alan Hodgkinson (82!) gevolgd over visual optics. Hij geeft die samen met zijn echtgenote Charlotte die de tijd goed in de gaten houdt. Een hele belevenis om mee te maken. Rustig maar voortvarend wordt alles uitgelegd en daarna direct in de praktijk gebracht. De gebruikte techniek lijkt me niet in alle omstandigheden uitvoerbaar, maar het is een mooie aanvulling op het testarsenaal. Ik moet nog enige ervaring opdoen, maar zeker als je zonder apparatuur iets wilt analyseren, kan het zijn waarde bewijzen.
Alan is vooral trots op zijn “refractometer” waarmee de RI van zirkoon, diamant en cubic zirconia kan worden bepaald. Bovenstaande foto zegt alles. Bijzonder: het werkt ook nog! Het meest ingewikkelde is wel, dat de hoek van het paviljoen van de steen moet worden bepaald. Daarna is een tabellenboek nodig om de goede waarde te destilleren.
Het juist aflezen is de eerste keren nog wel een beetje wennen.
Na deze workshop vormt de borrel van het Gemmologisch Gilde Nederland de afsluiting van de dag. Dit gilde viert dit jaar het vijfentwintigjarige bestaan, wat door voorzitter Robert Merckens wordt gememoreerd. Onder genot van een drankje, omlijst door een muzikaal duo, was dit het einde van een voor mij in ieder geval, bijzonder geslaagd weekend.
Ik kijk uit naar een volgend symposium!
